Hiện tượng ngáy khi ngủ: Nguyên nhân, tác hại và cách điều trị

Ngáy khi ngủ là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt là nam giới và người lớn tuổi. Dù thường bị xem nhẹ, nhưng ngáy có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như hội chứng ngưng thở khi ngủ. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây ngáy, tác hại của ngáy và các phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay.

Ngáy khi ngủ là gì?

Ngáy là âm thanh phát ra khi luồng không khí bị cản trở khi đi qua cổ họng trong lúc ngủ. Sự rung động của mô mềm trong họng, vòm họng hoặc lưỡi tạo nên âm thanh đặc trưng này.

Nguyên nhân gây ngáy khi ngủ

1. Cấu trúc đường hô hấp bất thường

• Amidan to

• Vách ngăn mũi lệch

• Lưỡi lớn hoặc lưỡi gà dài

2. Thừa cân, béo phì

• Mỡ tích tụ quanh cổ gây hẹp đường thở

3. Tư thế ngủ

• Ngủ nằm ngửa khiến lưỡi và mô mềm chèn ép đường thở

4. Uống rượu, hút thuốc lá

• Làm giãn cơ họng, giảm trương lực cơ

5. Tuổi tác

• Người lớn tuổi dễ bị mất trương lực cơ vùng hầu họng

6. Hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA)

• Một rối loạn nguy hiểm khiến người bệnh ngưng thở tạm thời vào ban đêm

Tác hại của ngáy khi ngủ

Dù nhiều người xem nhẹ, nhưng hiện tượng ngáy khi ngủ có thể gây ra các hệ lụy nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời:

1. Ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ

• Ngủ không sâu, dễ tỉnh giấc

• Cảm giác mệt mỏi sau khi thức dậy

2. Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

• Liên quan đến tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ

3. Gây ngưng thở khi ngủ

• Thiếu oxy kéo dài gây tổn thương não và tim

4. Làm phiền người ngủ cùng

• Gây mất ngủ cho người thân, ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng

Cách chẩn đoán ngáy khi ngủ

• Khám tai – mũi – họng: kiểm tra cấu trúc đường thở

• Đo giấc ngủ (Polysomnography): đánh giá mức độ nghiêm trọng của ngáy và xác định có hội chứng ngưng thở khi ngủ không

Cách điều trị hiện tượng ngáy khi ngủ

1. Thay đổi lối sống

• Giảm cân: cải thiện luồng khí qua đường thở

• Không uống rượu trước khi ngủ

• Bỏ thuốc lá

• Thay đổi tư thế ngủ: nằm nghiêng thay vì nằm ngửa

2. Dùng thiết bị hỗ trợ

• Máy CPAP: hỗ trợ áp lực khí duy trì đường thở

• Dụng cụ nâng hàm dưới: giữ cho hàm không bị tụt về sau

3. Phẫu thuật (khi cần thiết)

• Cắt amidan, chỉnh vách ngăn mũi, thu nhỏ lưỡi gà

• Áp dụng khi nguyên nhân ngáy do cấu trúc bất thường

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa khi:

• Ngáy kèm theo ngưng thở, nghẹt thở khi ngủ

• Cảm thấy buồn ngủ ban ngày, mất tập trung

• Ngáy to và kéo dài liên tục nhiều tháng

Phòng ngừa ngáy khi ngủ như thế nào?

• Tập thể dục đều đặn: tăng sức mạnh cơ họng

• Giữ cân nặng hợp lý

• Giữ mũi thông thoáng trước khi ngủ

• Không ăn quá no vào buổi tối

Kết luận

Hiện tượng ngáy khi ngủ không chỉ là vấn đề phiền toái mà còn có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Việc tìm hiểu nguyên nhân, tác hại và cách điều trị ngáy là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người xung quanh. Hãy lắng nghe cơ thể và tìm đến chuyên gia y tế nếu tình trạng ngáy kéo dài hoặc kèm theo những dấu hiệu bất thường.